24 uur

Mis je me Dat vroeg ze hem. Aan de telefoon, wegens niet in zijn buurt. Hij voelde zijn bovenrug onwillekeurig krommen. Gerommel met neurotransmitters ter hoogte van concurrerende synapsen in zijn brein. En dan het onvermijdelijke: ‘Euh….euh…. . ’ Om dan toch te landen: ‘Neen, dat gevoel heb ik niet echt.’

Stilte aan de overkant. En dan hij weer: ‘Nu toch niet.’ Om in te kapselen met verzachtende omhulling. Maar stilte dwingt. Tot verbreken met nieuwe woorden of gedachten: ‘Ik voel me op dit moment content.’, zo vervolgde hij. Dus dat hij niet iets of iemand miste. Waarop zij onthulde dat gemist worden wel iets doet met haar gevoel van zelfwaarde, het gevoel van waarde te zijn voor iemand anders. Hij bevestigde empathisch om dan weer de eigen focus uit te leggen:’Dat hij in alleenheid zich vrijelijk amuseerde maar dat haar aanwezigheid hier en nu hem wel deugd zou doen.’ Met: ‘Of dat dan iets anders is dan iemand missen?’ joeg ze zijn gedachten richting vakkennis. Psychologie. ‘Toch wel. Ik loop niet ijsberend rond omdat je niet hier bent. Ik voel me niet neerslachtig. Niet in een put die opgevuld moet worden. Ik heb niets tekort. Integendeel, het gaat goed met mij maar er kan natuurlijk meer. En dat bedoel ik.’

Haar stilzwijgen wees er niet meteen op dat ze instemmend begreep. ‘Klinkt nogal technisch. Uitleggerig.’ reageerde ze. ‘En of er dan iets fout is als je iemand mist?’ Deze link verraste hem. ‘Fout? Dat beweer ik geenszins. Maar er is wel een verschil.’ Bij deze laatste woorden bleef hij even steken om te bedenken hoe hij licht kon brengen in psychologische duisternis. Zonder uitleggerig over te komen. Want daar bleek ze gevoelig voor te zijn. Dus probeerde hij: ‘Wie mist voelt onrust, verwacht of eist. Omwille van een tekort. De aanwezigheid van de andere vult dan op, verdrijft irritatie, ongenoegen, onrust, depressieve gevoelens. Tijdelijk. Na ’t afscheid is het een beetje terug naar af. Naar gemistoestanden. Maar wie zich goed voelt in zijn/haar vel, ervaart iemands aanwezigheid als een surplus. Als het ware meer van hetzelfde. En dat gevoel van tevredenheid of voldoening blijft. Ook na ’t afscheid. Het is er niet afhankelijk van.’

‘Oef, als dat maar goed komt,’ dacht hij. En na enige aarzeling bewoog er iets aan de overkant. ’Is dat dan zoiets als met koffie? Bij wijze van voorbeeld. Ik heb ’s ochtends enkele bakjes nodig om me goed te voelen. Daarna kan ik van een extra bakje wel meer genieten. Dat klopt. Maar meer is ook eindig. Ergens stopt het. Totaal geen zin meer in koffie. Geldt dit laatste dan ook voor ons?’

Nu een onderbreking aan de hij-zijde. Deze spitsige vraag of bedenking had hij niet zien aankomen en dus floepte hij even uit de pedalen. Tekort aan evenwicht. ‘Curieuze vergelijking, maar ja, eigenlijk wel.’ probeerde hij omzichtig met enige luchtigheid in zijn stem. ‘Mensen, ook zij die elkaar graag zien, kunnen op een moment van elkanders aanwezigheid genoeg hebben. Even tekort aan alleenigheid en dus op te vullen door elkander even los te laten. Tijdelijk geen koffie om er weer zin in te krijgen!’

                                                  'Wil je me alsjeblieft eventjes stevig loslaten?’
Enjoy the road
jijikwij

Het gebeurde onlangs nog. Opeenvolgende dagen zomerse tijd. En dus richting kust. Met velen tegelijk in het weekend. Ikzelf op een gewone werkendag. Wegens met pensioen. En met een plan. Kilometers flaneren langs de waterlijn. Af en toe in duinschaduw duiken om te lezen. Over miljarden zenuwcellen in ons brein.

Ten langen leste, een terrasje. Voor een feestelijke ontmoeting tussen trappistenvocht en dopamine. En daarna een trio van verse vis uit de Noordzee. Oh heerlijke zaligheid onder zonwerende parasols. Ik alleen en aan andere tafels veel leeftijdsgenoten. Allicht, zo te zien toch.

Een paar tafeltjes naast mij: een koppel. Redelijk rijk vleesgeworden en recht tegenover elkaar. Rondkijkend, ieder apart, naar passanten, hondjes, meeuwen en muggen. Zonder veel woordelijk commentaar. Eerder interpersoonlijke stilte. Te hulpeloos om uit ontbrekende verbondenheid te stappen. Om op de eigen kont te vallen, zichzelf tegen te komen en millimetergewijs recht te krabbelen, een spannend restleven tegemoet.

’t Schouwspel blijft me discreet boeien. Tot een ander seniorenkoppel het toneel betreedt. Beiden eerder geblokt. Zij wijst met vaste vinger waar ze zitten wilt. Want daar is plaats, zegt ze. Hij lijkt dat niet te horen, kijkt rond, wijst niet, zegt niets en stapt kordaat naar een andere plek. Wegens ook nog plaats. Zij volgt met gedeukte vastigheid. Om iets te bestellen en te drinken. Elkeen voor zich, met de blik verzonken in eigen gepeins. Maar ontwakend als iets hen gezamenlijk beroert. Zoals een horde pensioengenieters. Met zijn zessen komen ze terrassen. Netjes verdeeld over de meest voorkomende geslachten. Drie dames aan de ene tafelkop, geanimeerd tetterend. Drie heren aan de andere kop, onderhoudend babbelend.

De ober: ‘Al gekozen?’ ‘Euh euh…’ reutelt een dame en geeft de vraag door aan de heren: ‘Wat gaan jullie drinken?’ Er ontstaat wat animatie tussen de geslachten tot uiteindelijk iedereen zijn of haar zin bestelt. Zo is het goed. Want dan gaat de babbel verder. Luchtig en blij in het eigen groepje. Op één van de heren na. Schouders wat weggezakt, minder van zeg, maar nog aanwezig. ‘Alleen’ hoor ik hem zeggen en seconden later iets met ‘eenzaamheid’. Dit komt ook één van de dames ter ore, terzijde van haar eigen gebabbel. Multitaskend, je weet wel. Met: ‘Hoe kan dat?’ doorbreekt ze de gendergrens in het gezelschap. Ze boodschapt dat hij nog gezond is, graag wandelt en fietst. En dat er ‘s avonds toch wel altijd ergens iets te doen is. Zo moeilijk kan dat toch niet zijn! Om vervolgens de draad in de eigen tafelkop weer op te nemen. Terwijl even stilte in de andere. De schouders van de betroffen heer nog wat dieper richting zwaartekracht. Verder en meer alleen.

Met: ‘Heeft het gesmaakt?’ onderbreekt de ober mijn focus. ‘Jawel, zeker. Mag ik nog een glaasje witte?’ Ik trein, dus kan dit wel. En om nog wat rond te struinen in eigen gedachten. Over samen alleen of alleen samen zijn. Over afbrokkelende verbondenheid door de tand des tijds. Over los gebabbel ver weg van de essentie. Over niet voelen wat mensen echt treft, of nodig hebben. Misschien volstaat gewoon een oprechte knuffel. Af en toe.

‘Eenzaamheid komt vaak van twee kanten.’

 Enjoy the road

 jijikwij

Bindingsangst, het klinkt ons bekend in de oren. Het fenomeen zou ervoor zorgen dat we relaties oppervlakkig houden, vluchten voor intimiteit en passen voor langdurig engagement. Maar in deze blog wil ik er graag een ander licht op werpen.

Angst is een hevige emotie. Ze gaat gepaard met opvallende verschijnselen zoals verhoogde hartslag en bloeddruk, duizeligheid, droge mond, pijn in de borst, misselijkheid, kortademigheid en hoofdpijn of verder ook met een bleke gelaatskleur, zweten, een verhoogde productie van adrenaline in het bloed en stoornissen in de spijsvertering of zelfs hyperventilatie. Angst is een voorgeprogrammeerd mechanisme in ons brein dat ons in levensbedreigende situaties voorbereidt om te vluchten, aan te vallen of stokstijf te blijven staan. In een relatiecontext spreken over angst lijkt me dan ook een massieve overdrijving.

In het echte spel tussen partnerzoekers zien we dat Mie & Katoen, Lindy & Hop, Theo & Dora, Coco & Chanel... graag in elkanders gezelschap vertoeven, lief, attent en behulpzaam zijn en van alles en nog wat voor en met elkaar doen. Wat we zien en horen streelt onze zintuigen, maakt ons blij of zelfs ietsje jaloers. Maar we merken ook dat ze eigen hobbies niet laten vallen, soms ook al eens graag alleen zijn, niet trouwen, niet gaan samenwonen en bv. zich niet integreren in elkanders gezin of familie. En precies dit wat ze niet doen rapen we samen in een hokje en kleven er een etiquet op: bindingsangst. Een genadeloos oordeel over wie zich zogezegd niet wil smijten, er niet ten volle wil voor gaan, allicht aangestoken door de tijdsgeest of door wat in de vagevuurafdeling van zijn/haar rugzak opgeslagen ligt. De betrokkenen zelf vinden dit meestal vervelend wegens niet normaal: help, ik heb een stoornis!

Maar wat gebeurt er als we bij partnerzoekers met zogenaamde bindingsangst inzoomen op wat ze wel doen. We merken dan dat ze zorg willen dragen voor hun eigenheid, niet wensen in te leveren op hun essentie en het eraan gekoppelde pad trouw willen blijven volgen. We merken dat ze niet gaan voor minder maar voor meer, voor winst zoals intimiteit, enthousiasme, inspiratie, wederzijdse dienstbaarheid om het eigen pad beter, rijker, voller te kunnen gaan. Er is dan sprake van een jij, een ik en van een wij. Om dit alles in een concrete vorm te gieten die standhoudt in het gewoel van elke dag, kunnen ze niet terugvallen op een standaardoplossing. Er komt maatwerk aan te pas en er is gelukkig ook veel mogelijk.

Dus hoera, ook in relatieland kunnen we kiezen, de regie over hoe we met elkaar onze weg banen in eigen handen houden. Zowaar een puur godengeschenk dat helaas niet door iedereen warm omarmd wordt. En dat we als gelukzoekers met al een aantal kilometers op de teller, op het kruispunt van mogelijkheden enigszins aarzelen, of voorzichtigheid aan de dag leggen of één specifieke afslag niet (meer) nemen, klasseer ik niet als angst of een stoornis, maar als ‘wijsheid’. Bindingswijsheid in plaats van bindingsangst! Ik wens het alle relatiezoekers toe.

Enjoy the road
Jijikwij