Gaslighting
maandag 29 juli 2024
Iets minder bekend misschien, maar daarom niet minder schadelijk in een relatie.
Gaslighting is een vorm van psychologische manipulatie die vaak voorkomt in intieme relaties. Het doel van gaslighting is om de ander te laten twijfelen aan zijn of haar eigen waarnemingen, herinneringen en zelfs gezond verstand. Dit kan leiden tot ernstige emotionele en psychologische schade.
De term "gaslighting" komt van de film "Gaslight" uit 1944, waarin een man zijn vrouw manipuleert door de gaslampen in hun huis te dimmen en haar vervolgens te overtuigen dat ze zich dit verbeeldt. Dit soort manipulatie kan subtiel beginnen, maar kan na verloop van tijd ernstige gevolgen hebben.
Gaslighting kan zich op verschillende manieren manifesteren. Een veelvoorkomende tactiek is het ontkennen van gebeurtenissen of uitspraken. Bijvoorbeeld, een partner kan iets kwetsend zeggen en later ontkennen dat hij of zij dit ooit heeft gezegd. Dit zorgt ervoor dat het slachtoffer aan zichzelf gaat twijfelen en zich afvraagt of hij of zij dingen verkeerd heeft begrepen of herinnerd¹.
Een andere tactiek is het verdraaien van de werkelijkheid. De gaslighter kan bijvoorbeeld beweren dat het slachtoffer overgevoelig is of dingen overdrijft. Dit kan leiden tot gevoelens van onzekerheid en verwarring bij het slachtoffer, die zich steeds meer afhankelijk voelt van de gaslighter voor bevestiging van de werkelijkheid².
Gaslighting kan ook gepaard gaan met isolatie. De gaslighter kan proberen het slachtoffer te vervreemden van vrienden en familie, zodat het slachtoffer geen steun of perspectief van buitenaf krijgt. Dit versterkt de controle van de gaslighter over het slachtoffer en maakt het moeilijker voor het slachtoffer om de situatie te herkennen en te ontsnappen³.
De gevolgen van gaslighting kunnen ernstig zijn. Slachtoffers kunnen last krijgen van angst, depressie, een laag zelfbeeld en zelfs posttraumatische stressstoornis (PTSS). Het is belangrijk om de tekenen van gaslighting te herkennen en hulp te zoeken als je vermoedt dat je in een dergelijke situatie zit.
Enkele tekenen van gaslighting zijn:
- Je twijfelt constant aan jezelf en je eigen waarnemingen.
- Je verontschuldigt je vaak, zelfs als je niet zeker weet waarvoor.
- Je voelt je geïsoleerd van vrienden en familie.
- Je partner ontkent vaak dingen die hij of zij heeft gezegd of gedaan.
- Je voelt je vaak verward en onzeker over je eigen gedachten en gevoelens⁴.
Als je vermoedt dat je slachtoffer bent van gaslighting, is het belangrijk om hulp te zoeken. Praat met een vertrouwde vriend, familielid of therapeut. Het is ook nuttig om een dagboek bij te houden van gebeurtenissen en gesprekken, zodat je een duidelijker beeld krijgt van wat er gebeurt. Onthoud dat je niet alleen bent en dat er hulp beschikbaar is.
geplaatst door Portland - 2681 keer gelezen
Vorige berichten
IK BEN INTROVERT. Mag het?
Introverten zouden verlegen zijn, gesloten, mensenschuw of zelfs asociaal, weinig communicatief of moeilijk mee om te gaan. Ik ben er zelf eentje en ervaar dat veel van wat over introverten wordt gedachtof geschreven, huizenhoge misverstanden ziin. Tijd dus om één en ander recht te zetten.
Er bestaan maar weinig pure introverten of extraverten. De meeste mensen vertonen beide kenmerken maar in een andere verhouding: meer of minder van het ene of zelfs fifty-fifty. Ambiverten dus, zoals ze in wetenschapsland genoemd worden.
Introverten blijven in gezelschap meer op de achtergrond, niet omdat ze verlegen of sociale angsthazen zijn. Gewoon omdat ze er plezier in vinden om de doende mensensoort te observeren. Anderen animeren is ook niet hun ding en ze willen ook niet gepusht worden om in gezelschap de vrolijke ‘jan’ te spelen of voor een rondje uitbundig jolijt op de dansvloer gesleurd te worden.
Introverten staan eerder reflecterend, beschouwend in het leven. Ze zijn niet per defintie sociaal onhandiger dan hun extraverte collega’s. Als het erop aankomt of als ze er zin in hebben kunnen ze gemakkelijk hun mannetje staan. Ik zelf deins er niet voor terug om voor een publiek van 100 mensen of meer een presentatie of lezing te geven.
Het klopt dat introverten meer solotijd nodig hebben, omdat ze hun energie uit zichzelf halen ipv uit anderen of uit hun omgeving, zoals extraverten dat doen. Ze zijn als het ware voortdurend in gesprek met zichzelf om informatie, indrukken, ervaringen en gevoelens te verwerken. Dit vergt wel tijd en alleenigheid. Ze worden daardoor al eens weggezet als piekeraars of ‘binnenvetters’. Als hiermee bedoeld wordt dat ze negatief in het leven staan en alles opkroppen, dan is dit fout. Introverten kunnen even goed het leven vieren. In gezelschap ( meestal kleine groep) dat hun authenticiteit waardeert, zijn ze zelfs vlug een open boek. Maar ze hebben het dan niet over koetjes en kalfjes.
Introverten haten ‘small talks’ maar zijn veelpraters als de gesprekken wat meer diepgang hebben. Ze zouden ook koppigaards zijn. Ook dit klinkt negatief. Het klopt dat introverten vaak eigen weloverwogen meningen hebben en op hun lijn blijven staan. Ze hebben doorgaans lak aan trends, modeverschijnselen of hypes. Extraverten zijn hier veel gevoeliger voor omdat ze afgestemd zijn op hun buitenwereld en er ook hun leidraad voor hun doen en laten uit halen. Introverten doen dat niet. Ze zoeken hun houvasten en zekerheden in zichzelf.
Dus introverten, er is absoluut niets mis met ons. We lijden niet aan een afwijking die moet bestreden worden door allerlei trucs aan te leren. Onze hersenen functioneren gewoon anders maar volstrekt normaal. Trouw blijven aan onszelf is de boodschap!
Uiteraard speelt introvert of extravert zijn een rol in relaties. Samen zijn met iemand anders kost introverten vaak energie terwijl extraverten daar precies energie uit putten. Hierover misschien meer in een volgende blog. Maar mocht u er zelf ervaring mee hebben, dan kan u alvast hier al reageren.
Enjoy the road
jijikwij
De zachte strijd om de rekening
Je kent het moment wel: de date loopt op z’n einde, het gesprek kabbelt voort… en dan verschijnt ineens de rekening, als een test die je moet zien te doorstaan. Plots voel je het: de onzichtbare weegschaal tussen principes, charme en eerlijkheid.
Want ja, ik ben financieel zelfstandig en daar ben ik trots op. Ik betaal mijn eigen wijn, huur en vibrator. Dus nee, ik hoef echt niks van een man aan te nemen en ik heb geen zin in wederdiensten voor een carpaccio en een glas wijn. Dus wat doe je? Je stelt voor om te splitten. Want: gelijkwaardigheid! Onafhankelijkheid! Vrouw van de 21e eeuw!
Maar ja… als hij met een glimlach zegt: “Ik sta erop, ik vond het een fijne avond,” dan smelt zelfs de meest zelfstandige versie van mij. Een klein stukje binnenin dat denkt: hij vond het leuk en wil een vervolg. Hij investeert in mij.
Misschien knipoogt hij erbij en zegt: “Volgende keer mag jij trakteren.” Dan wordt het ineens iets speels zonder strijd of principes. Gewoon twee mensen die elkaar misschien willen terugzien.
Maar dan zijn er ook die andere momenten.
Nog voor je klaar bent met je voorgerecht weet je: dit wordt ‘m niet. Geen vonk, geen interesse, niks. En dan, bij het afrekenen: “Ik sta erop.” Oei. Ga je het nu al zeggen? Of laat je hem betalen en stuur je later een vriendelijk appje met ‘het voelt toch niet als een match’?
Het blijft een dunne koord. Tussen beleefdheid en eerlijkheid. Tussen charme en duidelijkheid. Tussen de onafhankelijke vrouw die haar eigen boontjes dopt en het meisje in ons dat soms verlangt naar een man die even voor je zorgt.
Op een singlesforum waar ik lid ben, laaide deze discussie op. Mannen begrepen niet waarom vrouwen daten voor een diner. Vrouwen riepen dat ze nóóit een man laten betalen en altijd hun deel overmaken.
Misschien zit daar wel de kern van het probleem en ligt de waarheid ergens tussen principes en verlangens. We zijn zo druk met bewijzen dat we niemand nodig hebben, dat we vergeten dat het ook best fijn is als iemand iets voor je wil doen. Omdat hij je leuk vindt. Omdat hij voor je wil zorgen, gewoon een beetje.
Mannen blijven toch een beetje jagers. Ze willen indruk maken, laten zien dat ze het waard zijn. Een rekening betalen voelt voor hen soms als een symbolisch gebaar: ik zie je, ik wil je. En misschien mogen wij vrouwen, juist in onze zelfstandigheid, af en toe gewoon even ontvangen.
Wie weet zijn we daarom allemaal nog single. Omdat we allemaal onze eigen rekening niet kunnen loslaten.
NYLONKOUSEN
Nylonkousen! Opmerkelijk onderwerp voor een datingsite! Toch? Even geduld, lees verder en adem dan opgelucht: ’Ach ja, natuurlijk!’
Stel je voor. In een winkel liggen 4 paar nylonkousen netjes naast elkaar op een tafel. Geïnteresseerde klanten mogen de nylons keuren door ze te bekijken, eraan te voelen, te ruiken, te trekken… maar telkens in dezelfde volgorde namelijk van links naar rechts. Daarna mogen ze het beste paar eruit kiezen en ook kort uitleggen waarom. Wat ze niet weten is dat de 4 paren identiek zijn. Een mens zou dan denken dat ieder paar evenveel kans maakt om gekozen te worden. Toch niet! Het meest rechtse paar, dus het laatste, wordt bijna vier keer vaker gekozen dan het meest linkse.
Op de waaromvraag vermelden klanten bekende criteria zoals elasticiteit, geur, kleur, stevigheid… Ze geven doordachte en bewust gekozen antwoorden zoals dat nu eenmaal gebeurt als ze een waaromvraag krijgen en tijd om te antwoorden. Maar hun verantwoording klopt niet aangezien alle paren nylonkousen identiek zijn. Het kan dus niet anders dan dat hun keuze door iets anders is ingegeven, iets waar ze zich niet bewust van zijn, bijvoorbeeld de positie van de panty’s in de rij: de laatste blijft het meest hangen in hun geheugen en wordt daarom meer gekozen. Ze maken dus onbewust een keuze terwijl ze ervan overtuigd zijn dat ze dat bewust, doordacht doen.
Wat hier in dit experiment gebeurt, komt wel vaker voor. Gedragswetenschappers zijn het erover eens dat we heel vaak, zoniet quasi altijd, beslissingen nemen, een voorkeur of een mening opbouwen op basis van onbewuste redenen, maar dat we de illusie creëren dat we dat bewust doen op grond van allerlei argumenten. Deze stelling klinkt voor velen van ons heel vreemd en ook in strijd met wat we dagelijks ervaren. Voor mij niet meer. Ze doet me ook onwillekeurig denken aan de checklijst in ons hoofd die we gebruiken om profielen van potentiële partners te evalueren of als we een date hebben. We willen een bewuste, goed doordachte beslissing nemen en gebruiken daarvoor criteria die we objectief kunnen vaststellen, verifiëren of zelfs meten: minstens 1m80, jongogend, zin voor humor, luisterend oor, vriendelijk en warm, eigen mening, financieel onafhankelijk. Maar in werkelijkheid spelen ze vaak niet zulk een belangrijke rol. Wat er uiteindelijk wel toe doet, is niet te zien, niet te tellen of te meten en ontsnapt op die manier aan bewuste controle.
Conclusie? Checklijstjes hebben hun nut. Als je op zoek bent naar een match, dan is het vanzelfsprekend dat je in beeld probeert te brengen wat je belangrijk vindt. Dit geeft jezelf op zijn minst de illusie van een houvast en anderen een inkijk in wie je bent. Er is niets tegen om ze te gebruiken als opstap om dan verder te verkennen wat niet of minder meetbaar is maar wel het belangrijkste. Dit laatste is eerder een kwestie van aanvoelen door b.v. tijdens een date alle zintuigen wijd open te zetten en te luisteren naar je intuïtie. En eigenlijk weten we dat zelf wel. Potentiële partners die bij wijze van spreken 100% scoren op onze checklijst, vallen vaak toch af terwijl de ‘ware’ eerder gevonden wordt bij de min of meer ‘gebuisden’. Of niet?
Enjoy the road
jijikwij